Militære grader

General eller admiral (Sjøforsvaret) er den høgaste offisersgrada i Noreg. Uniformsmerket har fire stjerner på gullbakgrunn. I Noreg er det berre eit fåtal personar som har denne grada: kongen, kronprinsen, forsvarssjefen og tidlegare forsvarssjefar. Kongen og kronprinsen har både general- og admiralsgrad.

Generalløytnant eller viseadmiral (Sjøforsvaret) er den nest høgaste militære grada i Forsvaret. Uniformsmerket har tre stjerner på gullbakgrunn. I Noreg har vi fire sittande generalløytnantar og viseadmiralar: sjef Forsvarsstaben, sjef Forsvarets operative hovudkvarter, sjef Etterretningstenesta og sjef Militærmisjonen i Brussel.

Generalmajor eller kontreadmiral (Sjøforsvaret) er den tredje høgaste militære graden i Noreg. Uniformsmerket har to sølvstjerner på gullbakgrunn. Generalmajorane og kontreadmiralane er som regel sjef for ei forsvarsgrein, ei større eining i Forsvaret, eller ei avdeling i Forsvarsstaben. Ordet «kontreadmiral» blir uttala med trykk på første staving, som i kontre eit angrep.

Brigader eller flaggkommandør i Sjøforsvaret, er den høgaste grada av stabsoffiserane. Uniformsmerket har ei stjerne på gullbakgrunn. Brigaderar er gjerne sjef for ein brigade, som i Noreg vanlegvis har 3000–6000 soldatar. Brigaderar kan òg være sjef for andre store og strategiske einingar i Hæren og Luftforsvaret. Flaggkommandørar er gjerne sjef for Marinen, Kystvakta og andre sentrale flåtar i Sjøforsvaret. Leiarar i sentrale stabsavdelingar i Forsvaret er gjerne også brigaderar eller flaggkommandørar.

Oberst eller kommandør (Sjøforsvaret) er den nest høgaste grada blant stabsoffiserane. Uniformsmerket for oberst har tre sølvstjerner på mørkeblå bakgrunn med slitekantar i sølv. Kommandørmerket har fire tjukke gullstriper, der den øvste har kommandoløkke. Oberstar er gjerne nestkommanderande for ein brigade, eller dei er sjef for ein luftving eller eit heimevernsdistrikt. Nestkommanderande for Marinen og Kystvakta har som regel kommandørs rang. Det same er sjefen for Forsvarets høgskules sjøkrigsutdanning. Sentrale og viktige stabsstillingar er ofte oberstar og kommandørar.

Oberstløytnant eller kommandørkaptein (Sjøforsvaret) er den tredje høgaste grada blant stabsoffiserane. Ein oberstløytnant er gjerne sjef for ein større militær styrke som til dømes ein bataljon eller skvadron. I Noreg har ein bataljon gjerne 500–800 soldatar. Uniformsmerket for oberstløytnantar har to sølvstjerner på mørkeblå bakgrunn med slitekantar i sølv.

Kommandørkapteinar er gjerne skipssjefar for eit fartøy. Uniformsmerket for kommandørkapteinar har to tjukke gullstriper, ei smal og deretter ei tjukk gullstripe med kommandoløkke.

Major eller orlogskaptein (Sjøforsvaret) er den lågaste av gradene blant stabsoffiserane. Majorar er leiar gjerne eit militært kompani, som i Noreg har 120–300 soldatar. Majorar er også nestkommanderande for skvadronar i Luftforsvaret. Orlogskapteinar er som regel nestkommanderande på Sjøforsvarets fartøy.

Uniformsmerket for majorar har ei sølvstjerne på mørkeblå bakgrunn med slitekantar i sølv. Uniformsmerket for orlogskapteinar har tre tjukke gullstriper, der den øvste stripa har kommandoløkke.

Kaptein, kapteinløytnant (Sjøforsvaret) eller rittmeister (kavaleriavdelingar i Hæren) er det høgaste nivået på lågare offisersnivå. Kapteinar er gjerne sjef eller nestkommanderande for eit kompani eller anna tilsvarande eining. Ein rittmeister er sjef for ein kavalerieskadron. Slike eskadronar finn vi i Hærens 2. bataljon, Panserbataljonen og i Telemark bataljon.

Uniformsmerket for kapteinar og rittmeistrar har tre stjerner på mørkeblå bakgrunn. Uniformsmerket for kapteinløytnantar har ei tjukk gullstripe, ei tynn gullstripe, og ei tjukk gullstripe øvst med kommandoløkke.

Løytnant er det nest lågaste offisersnivået i Noreg. Løytnantar er sjef for ein tropp, som i Noreg vanlegvis har 30–50 soldatar. Løytnantar er gjerne også nestkommanderande for eit kompani, eller dei jobbar som administrasjonsoffiserar. Vernepliktige legar, prestar og ingeniørar får gjerne også løytnants grad.

I Hæren og Luftforsvaret har uniformsmerket til løytnantar to sølvstjerner på mørkeblå bakgrunn. I Sjøforsvaret har uniformsmerket to tjukke stripar, der den øvste har kommandoløkke.

Fenrik er den lågaste offisersgrada i Noreg. Fenrikar er gjerne nestkommanderande for ein tropp.

I Hæren og Luftforsvaret har uniformsmerket til fenrikar ei sølvstjerne på mørkeblå bakgrunn. I Sjøforsvaret har uniformsmerket ei tjukk stripe med kommandoløkke.

Sersjantmajor eller flaggmeister (Sjøforsvaret) er den høgaste grada for spesialistbefal, om ein ser bort frå sjefssersjant og sjefsmeister. Ho motsvarar NATO-rangen OR9 og blei stifta då Forsvaret etablerte spesialistordninga i 2016. Sersjantmajorane og flaggmeistrane er sjef for spesialistane i si avdeling eller grein, og dei er viktige rådgivarar for offisersleiinga i avdelinga.

Uniformsmerket til sersjantmajoren har tre vinklar med fire bogar over. Flaggmeisterens uniformsmerke har ein tjukk vinkel med tre normale vinklar og eit anker over.

Kommandérsersjant eller orlogsmeister (Sjøforsvaret) er den nest høgaste grada blant spesialistbefalet.

Uniformsmerket til kommandérsersjanten har tre vinklar med tre bogar over. Orlogsmeisterens uniformsmerke har fire vinklar med eit anker over.

Stabssersjant eller flotiljemeister (Sjøforsvaret) er den tredje høgaste grada blant spesialistbefalet.

Uniformsmerket til stabssersjanten har tre vinklar med to bogar over. Flotiljemeisterens uniformsmerke har tre vinklar med eit anker over.

Oversersjant eller skvadronmeister (Sjøforsvaret) er den fjerde høgaste grada blant spesialistbefalet.

Uniformsmerket til oversersjanten har tre vinklar med ein boge over. Skvadronmeisterens uniformsmerke har to vinklar med eit anker over.

Sersjant klasse 1 (Hæren), senior kvartermeister (Sjøforsvaret) og vingsersjant (Luftforsvaret) er ei spesialistbefalsgrad.

Uniformsmerket til sersjant klasse 1 og vingsersjant har tre vinklar med ein horisontal strek over. Uniformsmerket til ein senior kvartermeister har ein tjukk og ein smal vinkel med eit anker over.

Sersjant og kvartermeister (Sjøforsvaret) er ei spesialistbefalsgrad.

Uniformsmerket til sersjantane har tre vinklar. Kvartermeisterens uniformsmerke har ein vinkel med eit anker over.

Korporal (Hæren), konstabel (Sjøforsvaret) og leiande spesialist (Luftforsvaret) er ei spesialistbefalsgrad.

Uniformsmerket til korporalar og leiande spesialistar har to vinklar. Uniformsmerket til ein konstabel har tre skrå strekar med eit anker over.

Visekorporal klasse 1 (Hæren), leiande visekonstabel (Sjøforsvaret) og spesialist (Luftforsvaret) er den nest lågaste av gradene blant spesialistbefalet.

Uniformsmerket til visekorporalar klasse 1 og spesialistar har ein vinkel med ein boge over. Uniformsmerket til ein leiande visekonstabel har to strekar med eit anker over.

Visekorporal (Hæren), visekonstabel (Sjøforsvaret) og visespesialist (Luftforsvaret) er den lågaste av gradene blant spesialistbefalet.

Uniformsmerket til visekorporalar og visespesialistar har ein vinkel. Uniformsmerket til ein visekonstabel har ein strek med eit anker over.

Leiande meinig (Hæren og Sjøforsvaret) og leiande flysoldat (Luftforsvaret) er den høgaste av dei to mannskapsgradene. Grada blir berre brukt av vernepliktige.

Uniformsmerket til ein leiande meinig i Hæren har ein strek med Hærens merke over. Uniformsmerket til ein leiande meinig i Sjøforsvaret har ein strek med Sjøforsvarets merke over. Uniformsmerket til ein leiande flysoldat har ein strek med Luftforsvarets merke over.

Meinig (Hæren og Sjøforsvaret) og flysoldat (Luftforsvaret) er den lågaste av mannskapsgradene. Grada blir berre brukt av vernepliktige, og er startgraden til soldatar i førstegongsteneste.

Uniformsmerka til meinige og flysoldatar består av merket til forsvarsgreina dei høyrer til.

Kadett er eit anna namn på ein offiserselev. Elevar ved krigsskulane er kadettar. Uniformsmerket til kadettar i Hæren og Luftforsvaret har riksløva, medan sjøforsvarskadettar har Sjøforsvarets anker. Førsteårskadettar har ei stjerne under merket, andreårskadettar har to stjerner, medan tredjeårskadettar har tre stjerner.

Lærlingar har eigne merker, og Forsvaret er Noregs største lærebedrift. Uniformsmerket til lærlingane er ein stilisert L. Under har førsteårslærlingane ei stjerne, medan andreårslærlingar har to stjerner. Eventuelle tredjeårslærlingar har tre stjerner.