Dál álgá NATO hárjehallan mo várjalit Davviriikkaid.
Oanehis áigge geahčen bidjat johtui stuorra hárjehallama Nordic Response. Dalle galget 20 000 oassálasti 13 iešguđet riikkain eret hárjehallat várjalit Davvi-Norgga ja min davviriikkalaš ránnjáid.
NATO viidideapmi mielddisbuktá rievdademiid dan árbevirolaš Cold Response militearahárjehallamis. Oktan Suomain ja farga Ruoŧain máilmmi stuorámus hárjehallamis, viiddiduvvo dát Nordic Responsan.
Oktibuot oassálastet 20 000 soalddáha 13 çiešguđet riikkain eret hárjehallamis. Gáttis, ábis ja áimmus galget hárjehallat várjalit Davvi davviriikkaid. Norggas lea váldohárjehallan Romssas ja Oarje-Finnmárkkus ja maid áhpeguovlluin. Hárjehallan lea njukčamánu 3.beaivvis gitta njukčamánu 14.beaivái, muhto leat aktivitehtat ovdal ja maŋŋil.
– Hárjehallan lea dehálaš ja dárbbašlaš. Otná sihkarvuođa dilis lea hárjehallan ja hárjehallat vuostáiváldit lihtolaš soalddáhiid ja materiálaid, deháleabbo go goassege ovdal. Erenoamáš dáhálaš lea gulahallat ja doaibmat ovttas NATO-veagaiguin ja doaibmaoasálašriikkaiguin, dadjá sadjásaš admirála Rune Andersen. Son lea Suodjalusa Operatiiva Váldoguovddáža (SOV) jođiheaddjin gii jođiha hárjehallama.
Várjalit ja vuostáiváldit NATO-veahki
Sullii bealli oassálastin leat gáttis ja sii leat ge dat geat leat eanemus oidnosis. Okta oassi oassálastin leat dain badjel 50 fatnasiin dahje dat nubbe oassi leat dan 110 áibmofievrruin mat oasálastet dán stuorra hárjehallamis. Šaddá maid militeara aktivitehta Davvi-Ruoŧas ja Davvi- Suomas.
– Oktan Suomain ja farga Ruoŧain NATOs, lea hárjehallanarena davviiriikkalaš ovttastahttimis ja ovttasbarggus suodjalusa njunnožis. Dát dahká min buorebun ja Davviriikkat leat oadjebasabun, dadjá Andersen.
Ná čuohcá dutnje
Ná stuorra militearahárjehallan Romssas ja Finnmárkkus dahká ahte olbmot mearkkašit ahte Suodjalus ja NATO leat guovllus dán guokte vahko. Muhtun áiggiid lea šlápma riedja, ja sáhttá maid šaddat johtolat maŋŋoneapmi geainnuid/luottaid alde. Šaddet maid njuolggadusat áibmojohtolaga ektui ja drona geavaheamis.
Suodjalus lea bidjan olu návccaid geahpedit čuohcama birrasii, elliide, lundui ja boazodollui. Mii maid ovttasbargat ja gulahallat “Finnmarksløpet” lágideaddjiiguin, mii álgá njukčamánu 8.beaivvi.
– Mii bargat nu bures go vejolaš geahpedit deattu ja geavaheami mat dagahit geainnuid/luottaid, luonddu, boazodoalu ja eará aktivitehtaid ovdii. Mii giitit báikkiolbmuid gierdevašvuođas, ja sávvat áddejumi ahte dát hárjehallan lea dehálaš norgga sihkarvuhtii, dadjá Andersen.
Dehálaš oahppan NATOi
NATO hárjehallan lea ovttasdahtton Steadfast Defender stuorra hárjehallmiin mii bistá dálvvi ja giđa. Farga sirdojuvvo NATO-gohččus davviriikkaide váldobáikkis Brunsumas Nederlánddas, Joint Force Command Norfolk USAas.
Danin gártá Nordic Response máŋgga láhkái dego loahppageahččaleapmin NATO kommándui Norfolkas.
– Nordic Response lea okta dain deháleapmos hárjehallan mas mii oassálastit, erenoamážit min nana NATO-lihtolaččaiguin dáppe min davvi guovlluin. Hárjehallan addá midjiide vejolašvuođa hárjáhallat dynamalaš ja hástaleaddji birrasis, dajai sadjásašadmirála JFC-hoavda Daniel Dwyer dalle go galledii Bodeajju ovdalaš juovllaid.
Amerihkálaš sadjásašadmirála deattuhii ahte hárjehallan Davviriikkain addá erenoamáš vásáhusaid lihtolaččaide.
– Vuosttamužžan ahte leat sihkkarat bargovugiiguin ja reaidduiguin, muhto dat dahká maid oadjebassan ahte sáhttit ovttasbargat ovttamielalaš lihtolaččaiguin, dajai Dwyer.